Anno nu leven we in een tijd dat het doen en laten van non-profitorganisaties steeds vaker
en steeds strikter wordt gelegd tegen de meetlat van de maatschappelijke onderneming.
De metafoor van de maatschappelijke onderneming staat aan de basis van gesprekken
over bijvoorbeeld marktwerking, klantgerichtheid, privatisering, resultaatgerichtheid,
doelmatigheid, of kwaliteitszorg. Steeds meer non-profitorganisaties noemen zichzelf
een bedrijf of onderneming, willen naar een bedrijfscultuur en ontwikkelen commerciële
activiteiten. Het taalgebruik in non-profitorganisaties is meer dan ooit doorspekt
met woorden die ooit waren voorbehouden aan het bedrijfsleven. Woorden zoals marketing,
logistiek, toegevoegde waarde, inkoop, kostprijs, markt, segmentatie, merk, imago,
of planning & control.
De groei van het aantal maatschappelijk ondernemende non-profitorganisaties gaat
vergezeld van een soms heftige discussie. Voor- en tegenstanders discussiëren over de
wenselijkheid en mogelijkheid van maatschappelijk ondernemerschap. Sommige voorstanders
beschouwen ondernemerschap als een wondermiddel tegen alle mogelijke
kwalen van non-profitorganisaties. Daar staan tegenstanders tegenover die juist voortdurend
beren op de weg zien en het einde voorspellen van de door non-profitorganisaties
uitgevoerde maatschappelijke functies.
Jos van der Horst staat al ruim twintig jaar non-profitorganisaties met raad en daad
bij in het ontwikkelen en versterken van ondernemerschap. In
Onderneem met zin! beantwoordt
hij vanuit deze ervaring drie vragen. Allereerst de vraag wat maatschappelijk
ondernemerschap is. Dan de vraag welke non-profitorganisaties baat hebben bij ondernemerschap,
en welke zeker niet. Want dat maatschappelijk ondernemerschap niet voor organisaties ‘een must’ is, dat staat voor hem buiten kijf. Tot slot gaat hij
dieper in op de vraag wat het kenmerkende doen en laten is van maatschappelijk ondernemers.
Hoe doe je het?
